سال 6 هجری قمری

---

سال ۶ هجری قمری، ششمین سال از قرن ۱ قمری مصادف با سال ۶ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: ماجرای بیعت رضوان، خشکسالیِ شدید در مدینه، غزوه مریسیع، جنگ بین ایران و روم، قتل خسرو پرویز و ... .

۱ - رویدادها

---

- ماجرای بیعت رضوان در ماه ذی القعده؛ پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) همراه گروهی از مهاجرین و انصار برای ادای عمره عازم مکه می‌شود. قریش از ورود آنان به مکه جلوگیری می‌کند. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در «حدیبیه» متوقف شده، عثمان بن عفان را برای مذاکره با قریش می‌فرستد. عثمان در بازگشت تاخیر کرد و گمان می‌رفت که او را کشته باشند. سپس پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) برای جنگ با آنان آماده شد. مسلمانان در حالی که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در سایه درخت نشسته بود، با او پیمان بستند که تا سر حد مرگ با وی باشند. عثمان بازگشت و قرارداد صلح با قریش به نمایندگی سهیل بن عمرو بن عبدشمس منعقد شد. بر اساس این قرار داد باید مسلمانان به مدینه بازگشته و سال آینده برای انجام عمره به مکه باز آیند مشروط بر این‌که قرشیانِ ساکن مکه در طول انجام عمره آن‌جا را برای مسلمانان خالی کنند.
- خشکسالیِ شدید در مدینه و برپایی نماز استسقا.
- قتل خسرو پرویز پس از خلع از قدرت به دست پسرش شیرویه؛ او پس از جنگ نینوا قرارداد صلحی را با هراکلیوس، امپراتور روم منعقد کرد. شیرویه، صلیبی را که مسیح بر آن به دار کشیده شد (صلیب صلبوت) و از غنایم ایرانیان بود، به او عودت داد و هراکلیوس آن را به بیت‌المقدس باز گرداند. خسروپرویز پس از چیرگی بر بیت‌المقدس و اشغال سوریه در سال ۶۰۸-۶۱۱ م صلیب یاد شده را به مدائن برده بود.

۲ - وقایع نظامی

---

- غزوه‌ها و سریّه‌های مختلفی در این سال به وقوع پیوست؛ همچنین در این سال بین ایران و روم جنگی رخ داد:

• غزوه ذی‌قَرد در ماه محرم؛ پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به عیینة بن حصن فزاری حمله کرد، زیرا عیینه به مدینه هجوم آورد، شتری را دزدید و مردی را کشت.
• غزوه مُریسیع؛ پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به بنی‌مصطلق، شاخه‌ای از قبیله خزاعه حمله می‌کند، چرا که آنان برای جنگ با پیامبر گرد آمده بودند. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) پس از نبردی شدید بر آنان چیره شد و مسلمانان غنایم فراوانی به دست آوردند. این نبرد «غزوه مُریسیع» نامیده شد، زیرا چاهی به همین نام در آن نزدیکی قرار داشت.
• اعزام سریّه زید بن حارثه به وادی‌القری در ماه رجب؛
• اعزام سریّه عبدالرحمن بن عوف به دومة‌الجندل در ماه شعبان؛
• اعزام سریّه علی بن ابی‌طالب به فدک ماه شعبان؛
• اعزام سریّه زید بن حارثه به قبیله بنی‌فزاره که در این جنگ، زید، امّ قرفه را به سبب تحریکاتش علیه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به قتل می‌رساند.
• جنگ نینوا بین ایران و روم؛ رومیان به فرماندهی هراکلیوس، ایرانیان را در جنگ نینوا (۲/ ۱۲/ ۶۲۷ م) شکست می‌دهند و سوریه و هر چه را که ایرانیان از آسیای صغیر تصرف کرده بودند، باز پس می‌گیرند. قرآن کریم با اشاره به این پیروزی، می‌فرماید: «غلبت الروم فی ادنی الارض وهم من بعد غلبهم سیغلبون».

^[۱] روم/سوره۳۰، آیه۲.    

^[۲] روم/سوره۳۰، آیه۳.    

۳ - درگذشتگان

---

• اُمّ رومان.
• اُمّ قرفه.
• خسرو پرویز.

۴ - منبع

---

عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه برخی پژوهشگران پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۱۰۹-۱۱۰.